Wypadanie włosów – diagnostyka krwi

Krystyna Ciborska

specjalista diagnostyki laboratoryjnej / Kierownik Laboratorium

Włos to cienkie, gładkie, zrogowaciałe włókno powstałe z komórek naskórka warstwy rozrodczej.

Hair growth cycle

Włos składa się z licznych związków organicznych i nieorganicznych: sodu, siarki, fosforu, potasu, wapnia, magnezu, manganu, miedzi, keratyny, melaniny, tłuszczowców, węglowodanów (glikogenu).

Keratyna jest podstawowym budulcem należącym do białek, które charakteryzują się dużą zawartością siarki (5%) i azotu (20%), a także odpornością na działanie kwasów, zasad i enzymów. Inne niezbędne składniki organiczne to melanina, nadająca włosom zabarwienie, oraz glikogen występujący w ziarnistościach międzykomórkowych.

Cykl życia włosa:

  1. ANAGEN – w tej fazie jest około 80-90% włosów na głowie zdrowego człowieka. Trwa ona około 2-5 lat. Przez ten okres czasu włosy osiągają długość między 40 a 60 cm.
  2. Faza przejściowa / inwolucji – KATAGEN – w tej fazie jest około 1-3% włosów. Jest to faza zahamowania wzrostu włosa i jego aktywności. Brodawka włosowa traci aktywność, a komórki włosa są już mniej ożywione, a podziały komórkowe coraz wolniejsze. Czas trwania tej fazy to 3-6 tygodni.
  3. Faza wypadania / spoczynku – TELOGEN – podczas tej fazy włosy obumierają i są wypychane z mieszka włosowego na zewnątrz aż wypadną. Mieszek włosowy jest pobudzany przez receptory i przygotowywany do wzrostu nowego młodego włosa w stanie anagenu. Faza ta trwa około 3-5 miesiący i obejmuje 14% włosów.

Zwiększone wypadanie włosów jest objawem chorobowym i może prowadzić do łysienia, głównie dotyczy ono skóry głowy. Utrata włosów jest dużym problemem natury psychologicznej. Właściwe jej zdiagnozowanie, a przede wszystkim znalezienie przyczyny, pozwala na podjęcie stosownego leczenia.

Przyczyny wypadania włosów:

  • choroby włosów (np. grzybica) lub skóry owłosionej (np. łojotokowe zapalenie skóry),
  • stres, połóg, uraz, znieczulenie ogólne, odstawienie antykoncepcji hormonalnej,
  • nieprawidłowe wchłanianie i choroby zapalne jelit,
  • zaburzenia hormonalne:
    • hiperprolaktynemia (szczególnie w powiązaniu z trądzikiem „późnym”),
    • choroba Addisona,
    • zapalenie tarczycy typu Hashimoto,
    • hiperandrogenemia lub nadwrażliwość mieszków włosowych na androgeny,
  • przyczyny polekowe:
    • cytostatyki i leki immunosupresyjne (cyklofosfamid, metotreksat),
    • przeciwtarczycowe,
    • przeciwkrzepliwe,
    • przeciwnadciśnieniowe: beta-blokery, ACE-inhibitory,
    • obniżające poziom lipidów,
    • niesteroidowe leki przeciwzapalne,
    • inne: cymetydyna, retinoidy, amfetamina,
  • zatrucia metalami (tal, arsen, rtęć),
  • ciężkie choroby o ostrym przebiegu, infekcje, wysoka gorączka,
  • choroby przewlekłe: choroby tkanki łącznej, przewlekłe infekcje, nowotwory złośliwe,
  • drastyczne odchudzanie powoduje telogenową utratę włosów,
  • niski poziom żelaza, niedobory biotyny i cynku

DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA:

  • morfologia krwi z rozmazem mikroskopowym, poziom żelaza, ferrytyna, sód, potas, cynk (niezbędny w prawidłowej syntezie keratyny), wapń
  • ocena funkcji tarczycy: TSH, fT3, fT4, przeciwciała przeciwtarczycowe: anty-TPO, anty-Tg,
  • ocena hormonalna: prolaktyna (PRL), testosteron wolny, dehydroepiandrosteron (DHEA), globulina wiążąca hormony płciowe (SHBG), kortyzol, ACTH
  • diagnostyka autoimmunologiczna: przeciwciała ANA1
  • poziom witaminy D