Prawidłowy skład flory jelit zabezpiecza organizm przed infekcjami pochodzącymi od chorobotwórczych mikroorganizmów.
U osób zdrowych poszczególne szczepy bakterii zasiedlają zwykle określone odcinki przewodu pokarmowego. Żołądek jest prawie jałowy, gdyż kwaśne pH soku żołądkowego działa bakteriobójczo. Jest to naturalna ochrona organizmu przed wnikaniem szczepów patogennych. Wiele bakterii fizjologicznych, przyjętych z posiłkiem lub w postaci naturalnych preparatów, wykazuje natomiast oporność na niszczące działanie kwasu solnego, a w dalszym odcinku jelita kwasów żółciowych. W jelicie cienkim liczba bakterii wynosi około 10tys. – 1mln w 1 gramie treści pokarmowej. Głównym szczepem bakteryjnym jest tu Lactobacillus acidophilus, L. casei i streptokoki, natomiast w mniejszych ilościach bifidobakterie i inne. Najwięcej bakterii znajduje się w jelicie grubym. Wśród szczepów bakteryjnych dominują bakterie beztlenowe (ponad 90%), natomiast dominującą bakterią fizjologiczną jest Bifidobacteria.
Flora jelitowa odgrywa istotną rolę w procesach trawienia i wchłaniania poszczególnych składników pokarmowych (głównie opornych na trawienie polisacharydów i peptydów), substratami są węglowodany złożone, niektóre złożone białka, złuszczone komórki przewodu pokarmowego oraz substancje zawarte w śluzie. Po przeprowadzaniu przez bakterie procesów fermentacyjnych i gnilnych powstają m.in. dwutlenek węgla, metan, wodór, azot i siarkowodór oraz kwasy: octowy, propionowy, masłowy i mlekowy. Aminokwasy mogą ulegać dekarboksylacji pod wpływem patogennej flory jelitowej i przekształcać się w toksyczne aminy, np. histamina z histydyny.
Do zaburzenia mikroflory jelitowej może dochodzić wskutek:
- zażywania antybiotyków
- w chorobach zapalnych jelit
- przy zatruciach pokarmowych
- w zespole jelita drażliwego
- przy nieprawidłowym odżywianiu
- na tle stresu
- grzybice przewodu pokarmowego (Candida)
Badania naukowe potwierdzają, że zaburzenie składu mikroflory jelitowej odgrywa kluczową rolę w etiopatogenezie niektórych chorób, szczególnie układu pokarmowego. Nieprawidłowa dieta pozbawiona błonnika, stresy oraz coraz powszechniejsze antybiotykoterapie obniżają ilość fizjologicznych bakterii w jelicie, a zwiększa się liczba bakterii chorobotwórczych. Może się to objawiać bólami w jamie brzusznej, wzdęciami, biegunkami i zaparciami. Dodatkowo następuje obniżenie odporności i zwiększenie skłonności do rozwoju alergii.
Diagnostyka laboratoryjna:
- Badanie kału na resztki pokarmowe
- Krew utajona w kale
- Kalprotektyna w kale (ocena stanu zapalnego)
- Posiew kału w kierunku grzybów (Candida)
- Badanie mikroflory jelitowej, test Valida (posiew kału). Badanie pozwala na ocenę jakościową oraz ilościową szczepów bakterii oraz grzybów:
- szczepy bakteryjne z rodzaju: Streptococcus, Enterococcus, Staphylococcus, Enterobacteriacea, Pseudomonas, Lactobacillus, Bifidobacterium, Bacteroides
- grzyby drożdżopodobne: Candida albicans i non- albicans
Wynik testu Valida zawiera również:
- pH kału, oraz opis konsystencji kału
- graficzne przedstawienie proporcji liczby bakterii tlenowych i beztlenowych
- graficzne przedstawienie udziału procentowego poszczególnych bakterii
- komentarz z laboratorium ze szczególnym wskazaniem na obecność bakterii o potencjale chorobotwórczym
- wyniki zawierają porównanie z normą literaturową
- do wyniku dołączona jest interpretacja oraz propozycja postępowania terapeutycznego
Literatura:
- Biochemia Harpera. Wydawnictwo lekarskie PZWL,2000
- www.valida.pl