Skutki antybiotykoterapii

Krystyna Ciborska

specjalista diagnostyki laboratoryjnej / Kierownik Laboratorium

Istnieje fizjologiczna ochrona przewodu pokarmowego przed wnikaniem czynników zakaźnych oraz antygenów pokarmowych:

  • Bariera przedkomórkowa (śluz, enzymy trzustkowe, prawidłowa perystaltyka jelit, sekrecyjne IgA)
  • Bariera komórkowa (odpowiedź immunologiczna, komórki M oraz enterocyty).

Antybiotykoterapia prowadzi do zmniejszenia ilości korzystnych bakterii jelitowych z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, co powoduje, że przewagę ilościową w przewodzie pokarmowym uzyskują „bakterie gnilne”. Klinicznie objawia się to występowaniem m.in. wodnisto-brunatnych cuchnących stolców (ze śluzem, ropą), kolkowymi bólami brzucha, gorączką, leukocytozą. Biegunka poantybiotykowa/polekowa wywołana jest przez bakterie oporne na antybiotyki np. Clostridium sp., Klebsiella sp., itd. Biegunka może pojawić się podczas antybiotykoterapii lub po jej zakończeniu.

W wyniku antybiotykoterapii może również dojść do nadkażenia jelit patogenną bakterią Clostridium difficile. Bakteria ta wytwarza toksyny A i B uszkadzające nabłonek jelit. W konsekwencji prowadzi to do rozwoju groźnego powikłania antybiotykoterapii – rzekomobłoniastego zapalenia jelit.

Biegunka może także wystąpić:

  • Po nadmiernej dawce leków przeczyszczających
  • Po innych lekach stosowanych w różnych chorobach (leki moczopędne, kardiologiczne, hipotensyjne, przeciwdepresyjne, hormony tarczycy, leki rozkurczające oskrzela, przy leczeniu otyłości)

Jakie badania należy wykonać, aby ustalić przyczynę?

  • Posiew kału bakteriologiczny
  • Posiew kału w kierunku grzybów
  • Posiew kału na obecność toksyny A i B Clostridium difficilae
  • Kalprotektyna w kale
  • Po konsultacji z lekarzem odstawienie leków